कांक्रेबिहार
सुर्खेत जिल्लाको मध्य भागमा महाभारत र चुरे पर्वत श्रृँखलाका बीचमा अवस्थित गोल समथर उपत्यकाको बीचमा हवाइजहाज बसे झैं आकारमा रहेको उच्च भुखण्डको टाकुरोमा कांक्रेबिहारको भग्नावशेष छ । सदरमुकाम वीरेन्द्रनगरदेखि दक्षिणतर्फ अन्दाजी ४ किलोमिटरको दुरीमा रहेको काँक्रेबिहारको नाम कसरी रहन गयो भन्ने विषयमा कुनै ठोस ऐतिहासीक सबुत प्रमाण प्राप्त हुन सकेको छैन । यस सम्बन्धमा अनुमान जनश्रुति र किम्बदन्ति नै प्रचलित छन् ।
विभिन्न सम्भावनाहरुको थुप्रोको रुपमा रहेको भग्नावशेष बारे खोज अध्ययन गर्ने क्रम बढेको छ । नेपाल सरकारका तर्फबाट भग्नावशेष उत्खनन् गर्ने कार्य भएको छ । हाल उत्खनन् गरी झिकिएका कलात्मक ढुंगाहरु सरकारी गणनामा टाकुरा भरी यत्रतत्र छरपष्ट छन् । यहां प्राप्त प्रस्तरहरुमा कुदिएका आकार हेर्दा पाचरथ शैलीको शिखराकार र लम्ब रेखाकार मन्दिरलाई प्रदर्शित गर्छ भने जगमाथि दुई तले शिखर शैलीको मन्दिरको प्रतिरुपलाई देखाउंछ । उत्खनन् भएका प्रस्तरहरुको वैज्ञानीक अध्ययनबाट मन्दिरको स्वरुप पत्ता लाग्ने बताइएको छ । ठुला ठुला विभिन्न साइज र आकारमा तरासिएका प्रस्तरहरुमा कुंदिएका बुट्टाले त्यस बेलाको शिल्पकारीता कलाकारिताको अनुपम कौशलता प्रदर्शित भएको देखिन्छ । फलामका डण्डीले जोडी मन्दिरको निर्माण गरिएको देखिने प्रस्तरहरुमा भगवान बुद्ध देवी सरस्वती परी सिँह हात्ती र राजहंस ढुंगामा मेहनतका साथ कुंदिएका छन् ।
विभिन्न रुख बिरुवा लगाई संरक्षण गरिएको हराभरा कांक्रेबिहार संरक्षित क्षेत्र भित्र रहेको छ । ऐतिहासिक पुरातात्विक र धार्मिक दृष्टिकोणले महत्व राख्ने दृश्यावलोकनका लागि उपयुक्त चक्रपथ सहितको सडकको जालो हरियाली र छहारी भित्र विचरण गर्न सकिने वन्यजन्तु समेतको शोभायमान कांक्रेबिहार सुर्खेतको सबै भन्दा आकर्षण केन्द्र हो । दोश्रो लुम्बिनी भनिने तर उत्खननबाट विहार नै भन्न नसकिने कांक्रेबिहार, जैविक विविधता पुरातात्विक बस्तु वन्यजन्तु वनजंगलको दृष्टिले उल्लेखनिय छ । चिडियाखानाको प्रशस्त सम्भावना रहेको कांक्रेबिहार सुर्खेत उपत्यकाको अमुल्य निधि पनि हो ।
बुलबुले ताल
बुलबुले ताल (सुर्खेत उपत्यकाको पिउने पानीको मुख्य श्रोत ) |
You have created a nice blog site; I really appreciate your efforts to let us know about the natural beauty and so many historical value. The pictures you have posted are awesome. Keep your spirits forever...
ReplyDeleteKrishna
धन्यवाद दाइ
ReplyDelete